คำแนะนำสำหรับการจัดฟัน

การจัดฟัน เป็นการรักษาทางทันตพยาธิที่ต้องใช้เวลารักษาต่อเนื่องหลายปี จึงต้องอาศัยความร่วมมือในการรักษาจากคนไข้เป็นอย่างมาก และต้องมีการนัดพบทันตแพทย์ เพื่อปรับเครื่องมือจัดฟัน ส่วนความถี่ในการพบคุณหมอขึ้นอยู่กับประเภทของการจัดฟันชนิดนั้น ๆ ด้วยนะคะ

หัวข้อย่อย

การจัดฟันแต่ละประเภทต้องปรับเครื่องมือบ่อยแค่ไหน

การจัดฟันโลหะ

เป็นการจัดฟันแบบติดแน่น จึงต้องพบทันตแพทย์ทุกเดือน อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง ซึ่งนับว่าถี่กว่าการจัดฟันแบบอื่น ๆ แต่ในขณะเดียวกันก็มีราคาย่อมเยากว่าการจัดฟันชนิดอื่นด้วยเช่นกันนะคะ

การจัดฟันแบบดามอน

เป็นการจัดฟันแบบติดแน่นคล้ายการจัดฟันแบบโลหะ แต่มีความแตกต่างกันตรงที่แบร็กเก็ตเป็นบานล็อคเปิดและปิด (Ligatures) และไม่มียางรัดเพื่อลดความฝืดในการเคลื่อนตัวของฟัน ทำให้คนไข้รู้สึกเจ็บน้อยลงและช่วยย่นระยะเวลาในการจัดฟันให้เร็วขึ้น อาจไม่ถึง 1 ปี แต่ยังคงต้องพบทันตแพทย์ทุกเดือน อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้งค่ะ

การจัดฟันแบบเซรามิก

เป็นการจัดฟันแบบติดแน่นที่ใช้เครื่องมือจัดฟันเป็นเซรามิก มีสีเหมือนฟัน จึงเหมาะกับผู้ที่อยากจัดฟันแต่ไม่ต้องการสีสันสูดฉาด โดยทันตแพทย์จะนัดปรับเครื่องมือทุก ๆ 1 เดือน

การจัดฟันแบบถอดได้

เป็นการจัดฟันที่ใช้เครื่องมือในลักษณะถอดและใส่เองได้เวลาที่ต้องเคี้ยวอาหารหรือแปรงฟัน โดยทุก ๆ 2-3 เดือน จะต้องมาพบคุณหมอเพื่อตรวจเช็คการเคลื่อนตัวของฟันและรับเครื่องมือจัดฟันอันใหม่

จัดฟัน ใช้เวลานานแค่ไหน ?

คำตอบนี้อาจไม่สามารถบอกเป็นตัวเลขได้อย่างตรงเป๊ะเท่าไหร่นักนะคะ เพราะใน การจัดฟัน นั้นจะใช้เวลาแตกต่างกันไปในคนไข้แต่ละคนค่ะ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลาย ๆ อย่าง ดังนี้

ความยากง่ายของเคส
ในเคสที่ต้องมีการถอนฟันร่วมกับการจัดฟัน จะใช้เวลาในการรักษานานกว่าในเคสที่ไม่มีการถอนฟัน โดยทันตแพทย์จะเป็นผู้วางแผนการรักษาในแต่ละราย
คนไข้ที่มีอายุยังน้อย ไม่เกิน 30 ปี การรักษาจะเสร็จเร็วกว่าคนอายุมากกว่า 30 ปี
ความร่วมมือในการรักษา คนไข้ที่ทำเครื่องมือจัดฟันหลุดบ่อยและไม่มาตามนัดการรักษาทุกเดือน จะมีแนวโน้มทำให้การรักษายุ่งยากขึ้นและใช้เวลาจัดฟันนานขึ้น

ขั้นตอนในการจัดฟันโดยรวม เป็นดังนี้

ในที่นี้ จะขอเล่าขั้นตอนโดยรวมของการจัดฟันแบบโลหะ ซึ่งเป็นการจัดฟันแบบยอดฮิตที่ใครหลาย ๆ คนเลือกใช้นะคะ

ในหกเดือนแรกจะมีการเปลี่ยนลวดจากลวดเล็กเป็นลวดเบอร์ใหญ่ที่สุด ซึ่งทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนลวดจะมีอาการเจ็บหรือตึงที่ฟันประมาณ 3-4 วัน
หลังจากหกเดือนแรก จะมีการดึงฟันเขี้ยวเข้ามาก่อน โดยจะใช้เวลาในช่วงนี้ตั้งแต่หลายเดือนนถึงปี
เมื่อเขี้ยวเข้าตำแหน่งที่ถูกต้องแล้ว จะเริ่มปิดช่องฟันโดยการรวบ 4 ซี่หน้าให้ชิด ใช้เวลาเกือบปี
เมื่อฟันชิดทุกตำแหน่งจะต้องคงสภาพฟันไว้ประมาณ 4-6 เดือน เพื่อให้กระดูกรอบ ๆ ฟันแต่ละี่ซี่แข็งแรง โดยในระยะนี้จะมีการแก้ฟันเฉพาะตำแหน่งที่ยังให้สวยให้สวยขึ้นก่อนที่จะถอดเครื่องมือ
ระยะที่จะถอดเครื่องมือจัดฟันมาใส่รีเทนเนอร์เพื่อคงสภาพฟัน
เมื่อจัดฟันเสร็จแล้ว ควรกลับมาตรวจสภาพฟัน ทุก ๆ 6 เดือน

ในกรณีที่คนไข้มาตามนัดอย่างสม่ำเสมอ ก็จะสามารถจัดฟันเสร็จได้ภายใน 2-3 ปี อาจนานหรือเร็วกว่านี้ขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัยด้วยนะคะ

นอกจากนี้ การดูแลสภาพเหงือกและฟัน เป็นหน้าที่ของคนไข้ที่จะต้องดูแลให้มากกว่าปกติ มิฉะนั้น ผลเสียที่จะเกิดขึ้นคือ ปัญหาฟันผุ โอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคเหงือก มีอาการเหงือกร่น และฟันโยกจากโรคเหงือกได้เช่นกันนะคะ