ในการจัดฟัน ทำไมต้องถอนฟัน?

จัดฟันทำไมต้องถอนฟัน ในกรณีที่ฟันซ้อนเกมากหรือฟันยื่นมาก การถอนฟันจะทำให้มีช่องว่างเพื่อที่จะเรียงฟันที่ซ้อนเก หรือดึงฟันเข้าเพื่อลดความยื่น โดยช่องที่เกิดจากการถอนฟัน เมื่อจัดฟันเสร็จจะถูกดึงฟันซี่อื่น ๆ เข้ามาปิดไม่เหลือช่องห่างระหว่างฟัน ฟันที่มักถูกถอนทิ้งนั้นก็เพื่อประโยชน์ในการจัดฟัน และมักจะเป็นฟันกรามน้อยที่อยู่หลังฟันเขี้ยว

จัดฟันทำไมต้องถอนฟัน ?

ในบางกรณี เมื่อมีลักษณะการสบฟันบ่งชี้ให้ถอนฟันตำแหน่งหนึ่ง แต่ต้องมีการปรับเปลี่ยนซี่ที่จะถอนตามแผนการรักษา เป็นการถอนฟันซี่อื่นที่มีปัญหาแทน เช่น ฟันที่ผุมาก ฟันที่มีวัสดุอุดใหญ่ หรือฟันที่มีรูปร่างผิดปกติ เพื่อเก็บฟันที่ดีที่สุดไว้

แต่ทั้งนี้การรักษาอาจจะยุ่งยากซับซ้อน ใช้เวลายาวนานขึ้นกว่าปกติ หรืออาจต้องใช้เครื่องมือพิเศษในการรักษา หรือในทางตรงข้าม ทันตแพทย์จัดฟันอาจจำเป็นต้องถอนฟันปกติ โดยเก็บฟันที่มีวัสดุอุดไว้แทน ขึ้นกับความเหมาะสม โดยทันตแพทย์จัดฟันจะอธิบายแผนการรักษาเป็นราย ๆ ไป แต่เคยสงสัยกันไหมคะว่า เวลาจัดฟัน ฟันแบบไหน ต้องถอนฟัน หรือไม่ถอนฟัน กันแน่ ?

ถ้าจะจัดฟัน ถอนฟัน หรือ ไม่ถอนฟัน กันแน่นะ ?

ก่อนอื่นเราต้องรู้ก่อนว่า การถอนฟันเพื่อจัดฟันในแต่ละคนจะไม่เหมือนกันนะคะ บางคนอาจจะต้องถอนฟันกรามน้อย 2-4 ซี่ ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของทันตแพทย์ อย่างในเคสฟันซ้อนเกมาก ฟันยื่นเหยิน และ ฟันคุด ส่วนใหญ่จะต้องถอนฟันออก เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการเรียงตัวของฟัน แก้ไขฟันที่ยื่นออกมามาก หรือกำจัดฟันมีรูปร่างที่ไม่สมบูรณ์ออกไป

ในเคสที่ไม่จำเป็นต้องถอนฟันก็มีเหมือนกันค่ะ โดยหมอฟันจะพิจารณาจากการเรียงตัวของฟันหลวม ๆ เช่น ฟันห่าง เคยถอนออกไปแล้ว ถอนฟันกรามใหญ่ หรือแม้กระทั่งในเคสที่ฟันซ้อนเกเล็กน้อย ใบหน้าไม่ยื่นอูมออกมามาก ก็ไม่จำเป็นต้องถอนฟันเพิ่มนั่นเองค่ะ

รีวิวถอนฟันจัดฟัน โดยหมอหลิน เด็นทัลพอยท์

มาฟังสาระดี ๆ เกี่ยวกับการจัดฟัน & การถอนฟัน จาก ‘หมอหลิน’ ได้ที่นี่เลยค่ะ

เมื่อต้องจัดฟัน เรามักจะมีคำถามว่า ต้องถอนฟันไหม? ถอนกี่ซี่ถอนซี่ไหนบ้าง? ถอนฟันเจ็บหรือเปล่า? ถอนไปแล้ว เมื่อไรจะดึงฟันชิด? หลังการถอนฟันต้องดูแลแผลยังไง? ถ้าไม่ถอนฟันได้ไหม? ถอนฟันแล้วหน้าจะเปลี่ยนไหม?

หลากหลายคำถามที่มักจะถามเข้ามากันบ่อย ๆ วันนี้หมอหลินจะมา รีวิวการถอนฟันร่วมกับการจัดฟัน แบบละเอียดยิบ ให้เพื่อน ๆ น้อง ๆ ฟังกันค่ะ อาจดูคลิปด้านบนนี้ประกอบกันไปด้วยเลยนะคะ

ปกติแล้ว การจัดฟัน มักจะต้องถอนฟันในคนไข้ที่มีฟันที่ยื่นมาก หรือ ฟันเกมากค่ะ โดยหมอฟันส่วนใหญ่จะเลือกถอนฟันกรามน้อย 2- 4 ซี่ ขึ้นกับสภาพฟันด้วยค่ะ แต่ก็ต้องขอบอกก่อนเลยนะคะว่าแต่ละเคสจะไม่เหมือนกัน ซึ่งตัวหมอเองก็มักจะถูกคนไข้ถามอยู่เสมอว่า ต้องถอนเขี้ยวด้วยไหม? และโดยปกติแล้ว เรามักไม่ถอนเขี้ยวค่ะ ยกเว้นกรณีที่ไม่มีทางเลือกจริง ๆ เช่น ฟันเขี้ยวนั้น ขึ้นผิดตำแหน่งมาก ๆ หรืออาจฝังในกระดูกลึก ก็อาจจำเป็นจะต้องถอนเขี้ยวออกไปค่ะ แต่…… ถ้ามีฟันคุด มักต้องเอาออกนะคะ อาจจะถอนหรือผ่าก็ได้

แต่ความเห็นส่วนตัวของหมอหลินนะคะ หมอไม่นิยมถอนเขี้ยวค่ะ เพราะว่าฟันในตำแหน่งเขี้ยว สำคัญ สำหรับรอยยิ้มและประคองการสบฟันได้ดี หมอจะพยายามเก็บเขี้ยวไว้ แล้วเลือกถอนฟันกรามน้อยแทนค่ะ

แล้วเคสแบบไหนล่ะ ที่มักจะไม่ถอนฟัน ?

คนที่ไม่ต้องถอนฟันมักเป็นคนไข้ที่ถอนฟันไปเยอะแล้ว เช่น

• ถอนฟันกรามใหญ่ไปแล้ว ก็มักจะไม่ถอนฟันเพิ่มค่ะ
• คนที่ฟันห่างเต็มไปหมด ก็มักไม่ถอนเพิ่มค่ะ
• คนที่ฟันเกเล็กน้อย และใบหน้าด้านข้างไม่ยื่นอูม ก็มักไม่ถอนฟันเพิ่มค่ะ

ถอนฟันแล้วหน้าเปลี่ยนไหม ? 

โดยทั่วไปคนที่ไม่ต้องถอนฟัน ร่วมกับการจัดฟัน หน้าอาจจะไม่เปลี่ยนไปจากเดิมมาก ยกเว้นมีช่องฟัน เหลือค่อนข้างเยอะอยู่แล้ว เพราะชิงถอนไปแล้วตั้งแต่ก่อนการจัดฟัน ก็สามารถดึงฟันเข้าไปได้มาก หน้าก็จะเปลี่ยนเยอะค่ะ

อย่างไรก็ดี ก่อนจัดฟัน จำเป็นจะต้องมีการวางแผนการรักษาก่อน ไม่ใช่เอะอะจะถอนฟันร่วมกับการจัดฟันได้ เพราะถ้าเคสของเราไม่ควรถอน ก็ไม่ถอนจะดีกว่าค่ะ

ขั้นตอนถอนฟันก่อนจัดฟัน

• ขั้นตอนแรก หมอจะวัดความดัน เอายาแก้ปวดให้ทานก่อนนะคะ ถ้าความดันปกติ เราจะเริ่มด้วยการพ่นยาชาที่เหงือกก่อน เมื่อชาระดับหนึ่งแล้ว จึงฉีดยาชา ไปที่เหงือกค่ะ
• จากนั้นก็รอให้ยาชาออกฤทธิ์สัก 3-6 นาที ก่อนจะลงมือถอนฟัน หมอจะถามก่อนว่า รู้สึกชาแล้วหรือยัง? โดยที่ความรู้สึกตอนชานั้น เราจะรู้สึกว่าเหมือนปากบวมค่ะ แต่ภาวะชาจะไม่ได้ชาทั้งปากนะคะ จะชาแค่เฉพาะบริเวณที่เราจะถอนฟัน ยกเว้นว่าถอนหลายซี่ ทั้งฟันบน ฟันล่าง ฟันซ้ายหรือขวา อันนี้จะชามากกว่าปกติ เมื่อทดสอบอาการชาแล้ว ก็จะเริ่มโยกฟันถอนฟันค่ะ
• ถ้าบางคน รากฟันยาว รากฟันกางมาก ก็มีโอกาสที่รากฟันจะหักระหว่างโยกฟันได้ ซึ่งตรงนี้จะใช้เวลาในการถอนฟันนานขึ้นค่ะ
• เมื่อถอนฟันเสร็จ หมอจะให้กัดผ้าก็อซบริเวณที่ถอนฟันออกไป เพื่อห้ามเลือด โดยที่คนไข้จะต้องให้ความร่วมมือโดยการกัดผ้าก็อซให้แน่น 2 -4 ชั่วโมง พยายามอย่าบ้วนปากบ่อย เพราะเลือดจะหยุดยาก ทางที่ดีแนะนำให้กลืนเลือด หรือกลืนน้ำลายแทน จะช่วยลดอาการเลือดไหลไม่หยุดได้นะคะ
• หลังถอนฟันไปแล้ว อาจดื่มน้ำเย็น หรือประคบน้ำแข็งที่แก้มร่วมด้วย เพื่อกระตุ้นให้เลือดหยุดไหลเร็วขึ้นค่ะ

ถอนฟันแล้วปวด ทำยังไงดี ?

สำหรับคนที่กลัวปวดแผล แนะนำว่าควรทานยาแก้ปวดให้ตรงเวลาทุก ๆ 4-6 ชั่วโมงนะคะ เพราะโดยปกติแล้ว อาการปวดแผลหลังถอนฟันจะปวดไม่เกิน 3 วัน แต่สำหรับใครที่มีอาการปวดมากกว่า 4 วัน ควรรีบกลับมาให้หมอเช็คนะคะ แต่สำหรับใครที่มีมีเลือดซึมได้นิดหน่อย ในช่วง 4 วันแรก ไม่ต้องตกใจ แบบนี้ถือเป็นเรื่องปกติ

วิธีดูแลฟัน หลังการถอนฟัน

• การแปรงฟัน แปรงได้ตามปกติ แค่ระวังไม่ให้แปรงไปโดนแผลก็พอค่ะ
• การทานอาหาร หลีกเลี่ยงของหมักดอง หรือ พวกอาหารแข็ง ๆ อย่าเคี้ยวไปโดนแผล เพราะเลือดจะออก แผลอักเสบได้ โดยเฉพาะในช่วง 3-4 วันแรก แนะนำว่าควรจะทานอาหารอ่อนก่อนนะคะ

หมอขอเตือนอีกอย่าง สำคัญมาก ห้ามแคะแผลถอนฟันเด็ดขาด แผลถอนฟัน จะค่อย ๆ มีสีขาว เหลือง ชมพู จนหายเป็นปกติ ถ้าเราไปแคะแผล เพราะคิดว่าเป็นหนอง อันนี้จะปวดมาก และบางที จะติดเชื้อที่แผลได้นะคะ

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับการถอนฟันและจัดฟัน

• อยากจัดฟัน แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร?
• หมุดจัดฟัน (mini-implant) คืออะไร?
• การตะไบฟันในการจัดฟัน คืออะไร?
• ฟันห่าง สามารถจัดให้ชิดได้ไหม
• คุณหมอคะ อุดฟันฉีดยาชาได้ไหม ?

---

Comments

comments